Executieve Functies
Waarom begint deze leerling niet aan het zelfstandig werken na mijn instructie? Waarom ligt het taalboek nog niet op tafel? Waarom wordt deze leerling boos als het nog niet lukt?
De executieve functies zijn een verzameling van cognitieve processen die verantwoordelijk zijn voor de organisatie van ons denken en handelen. Het zijn vaardigheden die nodig zijn om voor het plannen en uitvoeren van doelgericht gedrag.
De executieve functies zijn onderverdeeld in gedragsvaardigheden en denkvaardigheden.
Gedragsvaardigheden:
Emotieregulatie (de snelheidsmeter): het vermogen om emoties te reguleren om doelen te bereiken, taken af te maken en gedrag aan te passen.
Flexibiliteit (de stewardess): het vermogen om je aan te passen aan nieuwe situaties en om te kunnen gaan met veranderingen.
Doelgericht doorzettingsvermogen (de straalmotor): het vermogen om doelen te kunnen formuleren en deze binnen een gestelde tijd te kunnen halen.
Taakinitiatie (de startbaan): het vermogen om zonder te dralen aan een taak te beginnen ook als je de taak niet leuk vindt.
Reactie-inhibitie (de veiligheidscontrole): het vermogen om na te denken voordat je iets doet.
Volgehouden aandacht (de piloot): het vermogen om je aandacht erbij te houden ondanks afleidingen, vermoeidheid of verveling.
Denkvaardigheden:
Plannen (het reisschema): het vermogen om een plan te bedenken om een doel te bereiken of een taak te voltooien.
Timemanagement (het vliegtijdenbord): het vermogen om in te kunnen schatten hoeveel tijd je hebt, hoe je die kunt indelen en hoe je je aan tijdslimieten en deadlines kunt houden.
Organisatie (de koffers): het vermogen om je materialen op orde te hebben of dingen volgens een bepaald systeem te arrangeren of ordenen.
Werkgeheugen (het navigatiesysteem): het vermogen om informatie in het geheugen vast te houden tijdens de uitvoering van complexe taken.
Metacognitie (de verkeerstoren): het vermogen om een stapje terug te doen om je eigen handelen en de situatie te overzien.
Op obs 't Ravelijn werken we met de methodiek van Leren Leren Nederland (www.lerenlerennederland.nl). Dit houdt in dat we schoolbreed met de metafoor van de luchthaven werken met alle materialen van LLN. Gesprekkaarten worden ingezet om doelen/vaardigheden centraal te stellen. Dit gebeurt zowel individueel en klassikaal.
Om de week worden in de groepen 3 t/m 8 spelletjes gespeeld om de executieve functies te bevorderen. Spellen zijn ingedeeld in: denkspellen voor 1 speler (smartgames), coöperatieve spellen, strategische denkspellen en reactiespellen. Door middel van de map Kracht van Spel van LLN zijn alle spellen ingedeeld op minimaal 2 executieve vaardigheden die het meest aangesproken worden.